Part of Jagiellonian University in Kraków
Part of Jagiellonian University in Kraków

Poznanie matematyczne (in Polish)

Abstract

DEFINICJA POJĘCIA: Poznanie matematyczne to obszar nauki zajmującej się aktywnością umysłu związaną z matematyką, np. przetwarzaniem liczb i geometrii oraz biologicznymi podstawami kompetencji matematycznych człowieka. Poznanie matematyczne stanowi obszar badań interdyscyplinarnych, u których podstawy leżą psychologia i neuronauka.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Badania nad poznaniem matematycznym poprzedza tradycja dociekań filozoficznych, dotyczących intuicji matematycznej. O ile według Platona, Kartezjusza, Kanta czy Poincarégo intuicja ta ma charakter wrodzony, o tyle według Helmholtza kształtowana jest ona na drodze doświadczenia. W prekursorskich badaniach nad rozwojem poznania matematycznego u dzieci Piaget wykorzystywał wciąż kategorię intuicji, przy czym wskazywał on, że wiedza o liczbach i przestrzeni budowana jest nie na drodze oglądu, lecz na podstawie aktywnego działania.

UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Poznanie matematyczne opiera się na systemach wiedzy rdzennej, które są stare ewolucyjnie, wykształcają się wcześnie w toku rozwoju osobniczego i są uniwersalne kulturowo. Umożliwiają one już we wczesnym wieku precyzyjną ocenę liczebności niewielkich zbiorów, szacowanie liczebności większych zbiorów, przetwarzanie kształtów oraz nawigację przestrzenną. Systemy te charakteryzują jednak ograniczenia, które przezwyciężane są przy wsparciu języka w toku uczenia się liczebników oraz słownictwa przestrzennego. Badania wskazują ponadto, że w przejściu pomiędzy wiedzą zawartą w systemach rdzennych a symboliczną matematyką istotną rolę odgrywają nawyki liczenia na palcach.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Badania nad poznaniem matematycznym dostarczają wiedzy o interakcjach natury i kultury, stanowiących jeden z podstawowych tematów nauk społecznych. Mają one również implikacje w obszarze edukacji, pomagając tworzy( wytyczne w zakresie wspierania osób z trudnościami szkolnymi.

Cite as:
Hohol, M., Bażela, N. (2024). Poznanie matematyczne. W J. Bremer (red.), Kognitywistyka (ss. 229–248). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie. https://doi.org/ 10.35765/slowniki.436
MCLL is funded by the Excellence Initiative – Jagiellonian University within the Priority Research Area Society of the Future
Funders
Contact
Main Market Square 34,
31-010 Krakow, Poland
mcll@uj.edu.pl
downloadlinkmagnifiercrossmenuchevron-upchevron-down